11685

11685

طراحي محله مسكوني با رويكرد به ارتقاء امنيت اجتماعي (در محله ده ونك تهران)

كارشناسي ارشد

معماري - مسكن

زمستان 1391

زمستان 1391

دكتر سيد عباس يزدانفر - دكتر علي ياران

چكيده: گسترش روزافزون شهرها و افزايش جمعيت ساكن در آنها در دهه هاي اخير به افت كيفيت فضاهاي شهري منجر شده است. اين فضاها كه زماني كانون تعاملات اجتماعي براي بافت هاي مسكوني پيرامونشان به شماره ميرفتند، امروزه به مجراهايي عبوري و فاقد زندگي اجتماعي تبديل شدهاند. فقدان اين حس تعلق، كاهش همبستگي اجتماعي و عدم وجود نظارت عمومي، فضاهاي شهري را به فضاهايي گمشده، طراحي نشده و جدا مانده از سيل فعاليت عابران در شهر تبديل كرده و به تبع آن زمينه ارتكاب جرايم گوناگون را به وجود آورده است.‬‬‬‬ در اواخر دهۀ 60 و اوايل دهۀ 70 ميلادي، افزايش آمار جرم و جنايت در فضاهاي باز شهري آمريكا و كشورهاي اروپايي بسياري از طراحان شهري را بر آن داشت تا با ارائه راه حل هايي كالبدي و فرهنگي در جهت رفع اين مشكل برآيند. طراحي محيط كالبدي مناسب با تأمين نيازهاي فوق، مي تواند امكان پيشگيري از جرم در يك سو و افزايش ميزان كنترل و نظارت بر عرصه هاي عمومي شهر را از سوي ديگر فراهم نمايد. تحقيق حاضر با روش كمي و كيفي و رويكرد تحليلي و تجربه اي براساس مطالعات كتابخانه اي و ميداني به بررسي ديدگاه بسياري از صاحب نظران غربي و ايراني نسبت به مقولۀ امنيت در فضاهاي شهري پرداخته است و بدين ترتيب تمامي عوامل و مؤلفه هاي تأمين كننده امنيت در قالب چهار كيفيت طراحي شهري (كيفيت كالبدي، عملكردي، منظر شهري و اجتماعي) تعريف گرديده اند.كه در ادامه براي درك بهتر موضوع محله چيذر براساس چهار مؤلفه پيشنهاد شده مورد ارزيابي قرار ميگيرد.‬‬ نتايج حاكي از آن است كه در ميان عوامل انساني و مكاني موثر بر ارتباط هر چه بيشتر افراد با محيط پيرامون خود عواملي نظير دسترسي و نفوذپذيري ،ايمني و كيفيت كاربري ها و پراكندگي آنها در بافت شهري، ايمني و كيفيت مسكن ، تراكم ساختماني ، اندازه و فرم ، عوامل بصري، بعد اجتماعي مكان، از جمله عوامل تأثيرگذار بر اين موضوع مي‌باشند. به علاوه بررسي‌ها و مطالعات مختلف حاكي از نقش عامل كليدي كيفيت كالبدي در ايجاد حس امنيت در بافت‌هاي مسكوني مي‌باشد. واژه‌هاي كليدي: امنيت، محلات شهري، ايمني، عوامل كالبدي، عوامل كاركردي.