چكيده شكل‏گيري فضاهاي معمارانه با توجه به ويژگي هاي كمي و كيفي آن فضاها صورت مي‏گيرد. خصوصيات كمي يك فضا موجب تغيير و تحــول در خصوصيات كيفي آن مي‏گردد و اين موضوع از ديرباز براي ايجاد كيفيت برتر فضاي قابل زيست مــدنظر معماران و طراحان بوده است. در طراحي فضا به ويژه هنگامي كه دليل اقتصادي ارجحيت مييابد، طراحي بر اساس حداقل ها شكل گرفته و بسياري از ويژگي هاي كمي فضا در ارتباط مستقيم با ابعاد بدن انسان قرار مي‏گيرد. امروزه تعيين اندازه، در معماري كشور، از آن دسته موضوعاتي است كه به خاطر وجود استانداردهاي اروپايي و امريكايي وجايگزيني اين ابعاد به جاي جامعه ايراني، باعث ايجاد و تشديد آسيب هاي جسمي و اختلال در عملكرد فضاهاي معماري شده است. مسايلي همچون بروز بيماريهاي جسمي، روحي، رواني و رابطه برخي از آسيب هاي جسمي انسان با ابعاد نامناسب محيط زندگي (بيماري هاي مفصلي ـ كمر درد ـ پادرد و امراضي ديگر) نشانه هايي است كه در جوامع امروز با ساخت و سازهاي بي رويه براي مسكن رخ داده است. بهينهسازي مصرف مصالح ساختماني، توليد صنعتي ساختمان، نياز به ساختمانهاي تخصصي براي كاربران خاص مثل كودكان و سالمندان، توسعه پايدار و مسائلي از اين دست از دغدغههاي روز جوامع امروزي است. همه اين موارد، كه از اهميت خاصي نيز برخوردار است، لزوم تعيين شاخصهاي اندازه را به صورت علمي بيش از پيش مهم ساخته است. اين پژوهش مهمترين شاخص هاي تعيين اندازه در طول تاريخ را مورد بررسي قرار داده و رابطه بين آنها و ميزان اولويت هر شاخص را مشخص نموده است. هدف از اين بررسي ها اين است كه بتوان بر اساس آنها معيارهايي براي عناصر معماري و ساخت و ساز ارايه نمود. اين معيارها همان شاخص‎هاي قابل اطمينان تعريف شده اند. در اين رساله علاوه بر رسيدن به معيار و شاخصي عام براي تعيين ابعاد مورد نياز در طراحي فضاي داخلي، خصوصاً ساختمان هاي آموزشي، به طور موردي مطالعاتي را بر روي ابعاد پله انجام داده است تا مشخص نمايد كه هر ساختمان فقط بر اساس ابعاد و اندازه ها و استانداردهاي مكتوب شكل نمي گيرد؛ بلكه با توجه به نيازهاي كاربران آن شكل مي پذيرد. پژوهشگر تلاش دارد تا در سه مرحله از پژوهش مهمترين شاخص هاي تعيين اندازه در معماري داخلي را استخراج نمايد و بر اساس رابطه بين آنها و ميزان اولويت هر شاخص به موازنه هايي (بين اساسيترين عوامل تعيين شاخص ها) دست يابد. اين امر موجب ميگردد تا بتوان بر اساس آن اندازه هاي مختلف جزئيات را در معماري داخلي ارايه نمود. در اين ميان مقصود از شاخص هاي قابل اطمينان، آن دسته از شاخص هايي است كه بر اساس موازنه بين عوامل تعيين كننده به دست آمده باشد. به اين معني كه همه ابعاد موضوع سنجيده شده و بتوان به يك معيار قابل اطمينان رسيد و تعريفي براي طراحي ساختمان ها با توجه به نياز كاربران ارائه داد. كليدواژه‌ها: معماري داخلي، شاخص‎، آنتروپومتري، قابليت اطمينان، معماري مدارس