12850

12850

بررسي تأثير پنج ويژگي شخصيتي بر رفتار شهروندي سازماني در شركت مخابرات استان تهران

كارشناسي ارشد

صنايع - مديريت اجرايي

ارديبهشت 1393

ارديبهشت 1393

دكتر محمد علي شفيعا

دكتر سيامك نوري

چكيده ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺧﻴﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻗﺮار دارد. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﺶ ﺻﻔﺎت ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ كاركنان اداره مخابرات استان تهران ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. به طور خلاصه، مسأله اين تحقيق، آگاهي از ميل يا بي ميلي كاركنان بر اساس ويژگيهاي شخصيتي، به انجام رفتارهاي فرانقش يا رفتارهاي شهروندي سازماني است. سوالي كه مي توان براي اين مسأله مطرح كرد بدين صورت است كه آيا ويژگيهاي شخصيتي مي توانند پيش بيني كننده رفتارهاي شهروندي سازماني باشند؟ اين تحقيق با استفاده از نمونه منطقي در پي پاسخگويي به سوال تحقيق، و نيز تعميم يافته ها و نتايج به كليت جامعه آماري است . بدين معنا كه با در نظر گرفتن دو متغير اصلي به نامهاي ويژگيهاي شخصيتي و رفتار شهروندي سازماني، نوع و شدت رابطه ميان متغيرها مشخص مي گردد. در اين تحقيق براي گردآوري اطلاعات مربوط به ويژگيهاي شخصيتي و رفتار شهروندي سازماني از دو پرسشنامه استاندارد با طيف ليكرت پنج تايي يكي پرسشنامه 16 گزينه اي رفتار شهروندي سازماني (اسميت و همكاران،1983) كه شامل دو وجه رفتارهاي نوع دوستي و اطاعت عمومي ، ديگري پرسشنامه 44 گزينه اي پنچ وجه شخصيتي (اليور پي جان، 1991) كه مشتمل بر برون گرايي، مقبوليت، ثبات هيجاني ، وجدان كاري و تجربه اندوزي مي باشد، استفاده شده است. جامعه آماري اين تحقيق شامل كليه كاركنان شركت مخابرات استان تهران مي باشد، نخست يك نمونه مقدماتي به حجم 25 انتخاب شده، با انجام محاسبات آماري و آگاهي از نرمال يا غير نرمال بودن جامعه و نيز انحراف معيار آن، حجم نمونه نهايي مشخص شد،كه برابر با 153 نفر مي باشد. از تكنيك تحليل عاملي تأييدي در نرم افزار ليزرل براي بررسي مشخصات روان سنجي مدل مفروضه (روايي و پايايي) ابتدا بر روي هر يك از سازه هاي نظري، تجزيه و تحليل عاملي تأييدي به طور جداگانه صورت گرفت. ضريب پايايي در سه سطح گزينه، تركيبي، و ميانگين واريانس استخراج شده محاسبه گرديد.براي ارزيابي روايي به مقدار بارهاي عاملي، معناداري آنها، و نيز شاخصهاي برازش مدل رجوع شد، كه همه روايي مدل اندازه گيري تحقيق را تأييد كردند. با استفاده از فنون آمار توصيفي و آمار استنباطي تجزيه و تحليل انجام شد. در آزمون توصيفي، به شرح وضعيت متغيرهاي جمعيت شناختي نمونه آماري تحقيق (سن، جنسيت، سطح تحصيلات، و تجربه كاري) اشاره شده، يافته هاي تحقيق در آزمون ميانگين تي استيودنت، آزمون مقايسه ميانگين دوجامعه، و آزمون مقايسه چند جامعه در تحليل واريانس يك طرفه، همگي حكايت از آن داشت كه عوامل جمعيت شناختي بر ابعاد رفتار شهروندي سازماني تأثير معناداري ندارندو در آزمون استنباطي، با استفاده از آزمون ميانگين يك طرفه، مدلسازي معادلات ساختاري، آزمون مقايسه ميانگين دو جامعه، و آزمون تحليل واريانس يك طرفه، فرضيه هاي اصلي و فرعي تحقيق تست زده شدند. با بررسي روابط ميان متغيير ها مشخص شد، 25 درصد از رفتار نوع دوستانه را مي توان به صفات شخصيتي مقبوليت،برونگرايي و ثبات هيجاني؛ و 23 درصد از رفتار اطاعت عمومي و وظيفه شناسي افراد را مي توان به صفات شخصيتي وجدان كاري و تجربه اندوزي نسبت داد. نهايتاً، بررسيشاخصهاي برازش مدل نشان داد كه مدل نظري پيشنهادي، برازش نسبتاً قابل قبولي با داده هاي تجربي دارد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه تمامي ابعاد شخصيت بر رفتارهاي شهروندي كاركنان تأثير معناداري دارند. بيشترين تأثير بر روي نوع دوستي، به صفت مقبوليت، و بيشترين تأثير بر روي اطاعت عمومي، به متغير وجدان كاري اختصاص دارد.