چكيده
چكيده
در كار تحقيقاتي اول، جاذب انتخاب¬پذير براي حذف يون¬هاي سريم (III) بر پايه¬ي مزوپور سيليكاتي SBA-15عامل دار شده به وسيله¬ي ليگند N, N´- بيس(ساليسيليدن) اتيلن¬دي-آمين(BSEA)و كامپوزيت شده با نانو ذرات مغناطيسيFe3O4Fe3O4@ BSEA-SBA-15)) تهيه گرديد. شيوه¬ي طرح مركب مركزي براي بدست آوردن برهم¬كنش¬ فاكتورهاي موثر جاذب، تغييرات جاذب و بهينه سازي شرايط آزمايشات به¬كار برده شد. مقدار بهينه فاكتور ها 05/0 گرم جاذب، 6pH=،غلظت سريم 50 ميلي‌گرم بر ليتر و زمان هم زدن 50 دقيقه بدست آمد. از خصوصيات مساعد جاذب استفاده شده قابليت استفاده بازيابي جاذب و استفاده چندباره از آن است همچنين تكرار پذيري روش، بازيابي جاذب، اثر يونهاي مزاحم و به منظور بررسي كارايي روش حذف سريم در نمونه‌هاي حقيقي آبي مورد ارزيابي قرار گرفت.
در كار تحقيقاتي دوم، حسگر نوري يون¬هاي لانتانيم با انتخاب¬پذيري و با حساسيت بالا، بر پايه¬ي ليگند n- ( 2- آمينو اتيل) ساليسيل آلداامينبر روي بستر شفاف نوري تري استيل سلولزتهيه شد. گستره¬ي اندازه¬گيري اين حسگر نوري150-30 ميكروگرم بر ليتر، حد تشخيص 4/14 ميكرو¬گرم بر ليتر،زمان پاسخگويي 60-30 ثانيه، و مقدار pH بهينهدر محدوده¬ي 5-3بدست آمد. حسگر نوري پيشنهاد شده داراي حدتشخيص پايين، محدوده¬ي خطي مناسب، زمان پاسخ-گويي سريع و انتخاب¬پذيري بالايي در حضور يون¬هاي (Ce3+،Cu2+،Cd2+،Cr3+،Zn2+،Hg2+ وFe2+ ) از خود نشان داد. اين حسگر نوري با محلول تيواوره قابل بازيابي بوده و RSD%اين حسگر حدود 5/1%بدست آمد. همچنين اين حسگر در نمونه‌هاي حقيقي آبي مورد ارزيابي قرار گرفت.
در كار تحقيقاتي سوم، حسگر نوري شيميايي بر پايه¬ي ليگند دي تيزون بر روي بستر مزوپور SBA-15 به منظور اندازه¬گيري و حذف همزمان يون¬هاي سرب (II) طراحي شد. شيوه¬ي طرح مركب مركزي براي بدست آوردن برهم¬كنش¬ فاكتورهاي موثر حسگر ، تغييرات حسگر و بهينه سازي شرايط آزمايشات به¬كار برده شد. مقدار بهينه فاكتور ها 035/0 گرم بستر ، 37/5pH=، غلظت سرب 21 ميلي‌گرم بر ليتر و زمان هم زدن 20 دقيقه بدست آمد. گستره¬ي اندازه¬گيري100-5 ميكروگرم بر ليتر و حد تشخيص 97/0 ميلي گرم بر ليتر،زمان پاسخگويي 40 دقيقه و انتخاب¬پذيري بالايي در حضور يون¬هاي (La3+,Ta3+،Cr3+،Zn2+،Hg2+ وNi2+ ) از خود نشان داد. RSD%اين حسگر براي حذف و اندازه¬گيري به¬ ترتيب 9/4 و 3/3بدست آمد. همچنين اين حسگر در نمونه‌هاي حقيقي آبي مورد ارزيابي قرار گرفت.
در كار تحقيقاتي چهارم، حسگر نوري يون¬هاي پرازئوديميم با انتخاب¬پذيري و با حساسيت بالا، بر پايه¬ي مزوپور سيليكاتي SBA-15عامل دار شده به وسيله¬ي ليگند N, N´- بيس(ساليسيليدن) اتيلن¬دي¬آمين(BSEA)بر روي بستر شفاف نوري تري استيل سلولز تهيه شد. گستره¬ي اندازه-گيري190-10 ميكروگرم بر ليتر و حد تشخيص 5 ميكرو گرم بر ليتر،زمان پاسخگويي 100 ثانيه مقدار pHبهينه در محدوده¬ي 6-5بدست آمد.حسگر نوري پيشنهاد شده داراي حدتشخيص پايين، محدوده¬ي خطي مناسب، زمان پاسخ¬گويي سريع و انتخاب¬پذيري بالايي در حضور يون¬هاي (Ce3+،Nb3+،La3+،Cr3+،Zn2+،Hg2+ وFe2+ ) از خود نشان داد.پارامترهاي موثر بر اندازه¬گيري pH=5-6 بدست آمد. اين حسگر نوري با مخلوط محلول تيواوره 0/1 مولار و محلول سود 1/0 مولار به نسبت 1:1 قابل بازيابي بوده و RSD%اين حسگر حدود 5/1%بدست آمد. همچنين اين حسگر در نمونه‌هاي حقيقي آبي مورد ارزيابي قرار گرفت.
كلمات كليدي: مزوپروس سيليكائي SBA-15، حسگر نوري، نانو كامپوزيت مغناطيسي Fe3O4@ BSEA-SBA-15، سريم، لانتانيم، سرب ، پرازئوديميم، طرح مركب مركزي و محيط¬هاي آبي
