14473

14473

بررسي كيفيت محيطي محله هاي شهري در اثر تغيير كاربري زمين - نمونه موردي: ناحيه 1 منطقه 6 شهرداري شهر تهران

كارشناسي ارشد

برنامه ريزي شهري

بهمن ماه 1393

بهمن ماه 1393

دكتر اسماعيل شيعه

معماري و شهرسازي

چكيده بهبود كيفيت محيطي به ويژه در محلات شهري از اقدامات مهم و اساسي در هر جامعه مي‌باشد زيرا در ارتباط مستقيم با رفاه حال شهروندان قرار دارد كه هدف اصلي برنامه‌ريزي شهري است. در جوامع امروزي به ويژه در كشورهاي جهان سوم، رشد و توسعه سريع و بدون برنامه‌ريزي براي مجتمع‌هاي انساني به‌ويژه محله‌ها و بي‌توجهي به برنامه‌ريزي كاربري زمين به عنوان هسته اصلي برنامه‌ريزي شهري و عدم وجود سازو‌كار مناسب به منظور نظارت و كنترل بر تغيير كاربري‌ها و عدم استقرار كاربري‌هاي مناسب و سازگار و مطلوب و در راستاي ارتقاي كيفيت محيطي در محله‌ها بستر نامناسبي را براي زندگي ساكنان فرآهم آورده است و كيفيت محيطي كه در آن زندگي مي كنند را تا حد زيادي كاهش داده است.دراين پژوهش در مرحله اول 5 معيار انتخابي بعد ذهني مؤلفه هاي كالبدي-فضايي كيفيت محيطي از جمله، سرزندگي و زيست پذيري، اجتماع پذيري، ايمني و امنيت و عدالت با محاسبه توزيع درصدي داده هاي حاصل از پرسشنامه ها و استفاده از آزمون t تك نمونه اي براي تأييد معناداري داده ها، در محله ها مورد بررسي قرار گرفتند سپس به منظور بررسي اين كه كدام معيار داراي بيشترين اثر بر روي رضايتمندي ساكنين از محدوده بعد از اعمال كاربري هاي جديد مي باشد، ابتدا با استفاده از روش تحليل عاملي به خلاصه سازي و دسته بندي معيارها براساس داده هاي پرسشنامه اي پرداخته و بعد از آن با استفاده از روش رگرسيون خطي چند متغيره به رتبه بندي معيارها پرداخته شد. به منظور آگاهي از اينكه كيفيت محيطي بعد از اعمال كاربري هاي جديد در كدام محله بيشتر و در كدام كم تر بوده است از روش سطح بندي موريس و به منظور آگاهي از اين كه تغيير كدام نوع كاربري بيشترين تأثير را بر كيفيت محيطي محله ها به همراه داشته از روش همبستگي پيرسون بهر گرفته شد. و در نهايت به منظور بررسي نقشه اي اثرات تغيير كاربري اراضي بر معيارهاي كيفيت محيطي مورد مطالعه در پژوهش از تحليل Hot Spot در GIS استفاده شد. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل هاي صورت گرفته گذار محلات از سكونتگاه هاي انساني به فعاليت هايي كه داراي ساعت محدود كار مي باشند(اداري و خدماتي) را نشان مي دهد. از ميان اين كاربري ها، تغيير به كاربري اداري و بعد از آن كاربري خدماتي بيشترين تأثير منفي را بر كيفيت محيطي محلات به همراه داشته است. كه منجر به كاهش سطح آسايش و راحتي و امنيت و ايمني، سرزندگي و اجتماع پذيري ساكنان در محلات شده است. و شدت اين امر به ويژه در لبه هايي كه تمركز اينگونه كاربري ها بالا مي باشد، بيشتر است. كلمات كليدي: تغيير كاربري زمين، محلات شهري، كيفيت محيطي، ناحيه يك منطقه شش شهرداري شهر تهران