14525

14525

ارايه يك مدل تخصيص تسهيلات مالي با استفاده از تئوري بازي و داده كاوي

دكتري

مديريت سيستم و بهره وري

زمستان 1393

زمستان 1393

دكتر غلاميان

دكتر شهانقي

صنايع

چكيده تامين مالي مبتني بر اعطاي تسهيلات به متقاضيان يكي از روش¬هاي اصلي تامين نقدينگي لازم براي فعاليت بنگاه¬هاي توليدي مي¬باشد. بسياري از بنگاه¬هاي توليدي از اين منابع به عنوان سرمايه در گردش بنگاه خود استفاده مي¬نمايند. نهادهاي دولتي و عمومي ( براي نمونه صندوق توسعه ملي، وزارت صنعت، معدن و تجارت، شهرداري ها و ...) ، به صورت مستمر در حال بازتوزيع منابع مازاد حاصل از نفت و همچنين ماليات به منظور تامين مالي بنگاه ها در قالب خطوط اعتباري از طريق بانك هاي عامل (براي نمونه بانك صنعت و معدن، بانك توسعه صادرات، بانك شهر و ...) مي¬باشند. اين نهادها عمدتا سياست¬هاي كلاني در رابطه با توزيع اين منابع نيز دارند كه آن را به بانك¬هاي عامل ابلاغ مي¬نمايند و در نقطه مقابل بانك¬هاي عامل كه وظيفه توزيع تسهيلات ميان بنگاه¬ها بر عهده آنها مي¬باشد نيز سياست¬هاي تجاري خاص خود را دارا هستند. سياست¬هاي دسته اول گرايش به رويكرد "توسعه پايدار" را دارا است كه رشد بلند مدت كشور را مدنظر قرار مي¬دهد در حاليكه سياست¬هاي دسته دوم بر "سودآوري حداكثري در ازاي ريسك كنترل شده" بانك به عنوان يك نهاد اقتصادي در كوتاه¬مدت و ميان مدت تاكيد دارد. اين رساله رابطه تامين مالي مبتني بر خطوط اعتباري نهادهاي دولتي و عمومي با بانك¬هاي عامل را به صورت يك بازي استكلبرگ و با استفاده از "برنامه¬ريزي رياضي دوسطحي" و "داده كاوي" و با هدف ايجاد يك تعادل ميان منافع متضاد ذي¬نفعان مدل¬سازي نموده است. به منظور حل مسئله، يك الگوريتم جديد كه تركيبي از الگوريتم فازي اپيروري (به عنوان رده¬بند كه عمليات رتبه بندي اعتباري را انجام مي دهد) و الگوريتم ژنتيك دوسطحي موسوم به الگوريتم ژنتيك فازي اپيروري دو سطحي ارايه شده است . به منظور نشان دادن قابليت عملياتي سازي مدل، رابطه ميان صندوق توسعه ملي و بانك توسعه صادرات در توزيع تسهيلات مالي در كشور با استفاده از داده¬هاي بانك مذكور به عنوان مثال عددي مورد بررسي قرار گرفته است. در جهت انجام اعتبارسنجي نتايج مدل ارايه شده، سه سناريوي ديگر توزيع تسهيلات مالي طراحي شده و نتايج سناريوي اصلي رساله با آنها مقايسه شده است. در مجموع چهار سناريوي مورد بررسي در رساله شامل سناريوي "تعاملي" استفاده از بازي استكلبرگ، سناريوي "دستوري" صندوق توسعه ملي با يك مدل رياضي چند هدفه، سناريوي "تفويضي" به بانك توسعه صادارت با استفاده از يك مدل رياضي چندهدفه با فضاي جواب گسسته كه در داخل آن از رده بند اپيروري فازي داده كاوي استفاده مي¬شود و نهايتا سناريوي محيط "واقعي" در نظر گرفته شده است. نتايج آزمون T زوجي در سطح 95 درصد اطمينان براي مقايسه نتايج سناريوها نشان مي دهد كه سناريوي بازي تا حدودي توانسته است محيط واقعي را به صورت مناسبي مدل سازي نمايد. نتايج رساله مي تواند مورد استفاده سياستگزاران نهادهاي دولتي/بخش عمومي جهت توزيع منابع تسهيلات اعتباري قرار گيرد.