چكيده ايمني ترافيك يكي از مهم¬ترين موضوعات در حيطه مهندسي راه‎وترابري بوده و حجم زيادي از تحقيقات گذشته و آتي را همواره به خود اختصاص مي¬دهد. دليل اصلي اين توجهات اين است كه ايمني با جان افراد سر و كار داشته و تبعات منفي نظير فوت، جرح و زيان مالي به همراه دارد. تاكنون تمركز اصلي در تحليل‎هاي مرتبط با ايمني ترافيك، عمدتاً بر استفاده از داده¬هاي تصادفات رخ‌داده در يك نوع تسهيلات ترافيكي بوده است. براي اين منظور نياز به داده¬هاي كافي مربوط به 3 تا 5 سال گذشته جهت ارائه مدل-هاي پيش‎بيني تصادفات و يا تحليل وضعيت حال حاضر تسهيلات مورد مطالعه است؛ اما وابستگي اين شيوه به داده تصادفات و مشكلات متعددي كه در رابطه با تهيه داده و اعتبار آنها (به‎ويژه در ايران و كشورهاي در حال توسعه) وجود دارد منجر به پيدايش روش جديدي به نام تكنيك تداخل ترافيك جهت تحليل ايمني بدون وجود داده تصادفات و تنها بر اساس مشخصات خرد جريان ترافيك در هر نوع تسهيلات گرديده است. در اين رساله، سعي شده تا چارچوب كاملي براي به‌كارگيري تكنيك تداخل ترافيك با استفاده از شاخص‎هاي ايمني جايگزين تصادفات، در آزادراه¬ها براي محاسبه ريسك برخورد (تركيب احتمال و شدت برخورد) ارائه شود. در اين چارچوب مدل¬هائي براي محاسبه احتمال برخوردهاي جلوبه‎عقب (در شرايط تعقيب خودرو) و احتمال برخوردهاي زاويه¬اي (در شرايط تغيير خط) ارائه گرديده است. در اين مدل¬ها مواردي نظير در نظر گرفتن زاويه برخورد، در نظر گرفتن تغييرات در مشخصات حركتي وسايل¬نقليه، در نظر گرفتن آستانه بحراني ديناميك براي شاخص¬ها، در نظر گرفتن تغيير مقدار شاخص¬ها در يك بازه زماني، ارائه شاخص¬ جديد جهت در نظر گرفتن سناريوهاي پرخطر در آينده نزديك و تركيب كردن شاخص¬ها با منطق فازي به لحاظ نوآوري لحاظ شده است. همچنين براي محاسبه‌شدت برخوردها، مدلي بر اساس تغييرات انرژي جنبشي و اصل بقاي تكانه به‎كار گرفته شده است. از روش ارائه شده در اين رساله مي¬توان براي تعيين ريسك، جهت تحليل وضعيت هر نوع تسهيلات ترافيكي در شرايط قبل و بعد از ساخت استفاده كرد. همچنين از ساير كاربردهاي روش تحقيق پيشنهادي به استفاده از چارچوب پيشنهادي در خودروهاي هوشمند به عنوان راهبرد اعلام هشدار جهت جلوگيري از انواع برخورد و نيز شناسائي رانندگان با رفتار تهاجمي مي‎توان اشاره كرد. كليد واژه: تكنيك تداخل ترافيك، ايمني، منطق فازي، شاخص جايگزين تصادفات، ريسك، آزادراه