15247

15247

كاربست رويكرد "انعطاف‌پذيري" در طراحي پوسته‌هاي ساختماني نمونه موردي طراحي مركز همايش‌هاي دانشگاه علم وصنعت ايران، تهران، ايران

كارشناسي ارشد

معماري فناوري

1394

1394

دكتر احمد اخلاصي

معماري و شهرسازي

چكيده ساختمان به مثابه يك ارگانيسم كه ميتواند طيفي از سادگي تا پيچيدگي را در خود داشته باشد، به وجود آورنده خرد اكوسيستم قابل كنترلي در اكوسيستم فراتر از كنترل آدمي است كه شرايط را براي سكونت مهيا ميسازد. اين متابوليسم از اجزا مختلفي تشكيل شده است كه هر يك در تأمين نيازهاي سكونت نقشي ايفا ميكنند؛ طراحي معماري نه تنها شامل كانسپت، تركيب فضايي و سازماندهي عملكردهاي ساختمان ميباشد بلكه بايد بيانگر تحقق ساختار آن نيز باشد. اين ساختار متشكل از كليات و جزئيات ميباشد؛ بنابراين جزئيات بخشي از كانسپت معماري است كه به عنوان يك عنصر در مقياس خاص درك ميشود و معمار نياز به تمرين كنترل خلاقانه اين عناصر دارد. بخشي از اين جزئيات معطوف به نماي ساختمان ميگردد. هر چند طراحي فاساد با خلق اولين اثر معماري بشري شكل گرفت اما به عنوان علم "مهندسي نما" ديسيپليني نوبنياد محسوب ميگردد. اين ديسيپلين در پي بيشتر آشكار شدن اهميت پايداري ساختمانها به ويژه با نظر به تغيير اقليم و ضرورت طراحي يكپارچه ساختمان، جايگاه ويژهاي در ديسيپلينهاي مهندسي ساختمان يافت. هر چند نگاه غالب به طراحي نما در كشور ما در حال حاضر نگاه زيباييشناسانه است با اين حال رويكردهاي اخير فناوري معماري حكايت از آن دارد كه نما علاوه بر پوشش ساختمان ميتواند عملكردهاي ديگري چون كنترل محيط زيستي فعال و غير فعال را نيز در بر داشته باشد. براي دستيابي به اين هدف نگاهي كلنگر نسبت نما نياز است؛ از اين رو اين پاياننامه با تمركز بر پوستههاي ساختماني براي دستيابي به آسايش محيطي مؤلفه انعطافپذيري در برابر شرايط محيطي را در طراحي پوستهها واكاوي مينمايد تا ضمن تبيين اين مفهوم در طراحي پوسته، شاخصهاي "نماي منعطف" را استخراج نمايد تا از رهگذر آن هدف اين پژوهش كه دستيابي به مجموعهاي از راهكارهاي طراحي براي خلق پوسته ساختماني است كه بتواند ضمن صرفهجويي در مصرف انرژي در ساختمان، به كاهش مصرف مصالح ساختماني به كار رفته در بنا، زمان ساخت بنا، زمان نگهداري ساختمان و هزينههاي هنگام ساخت، بهرهبرداي و نگهداري منجر گردد، محقق شود. به بيان ديگر اين پژوهش در پي دست يافتن به چگونگي تحقق انعطافپذيري در طراحي پوستههاي ساختماني و متعاقب آن طراحي يك پوستهي ساختماني انعطافپذير به عنوان نمونه موردي ميباشد . در اين پژوهش با استفاده از رويكرد كيفي و راهبرد تحليل محتوا، مؤلفههاي مؤثر در طراحي فاساد در هشت گروه اصلي "سازه"، "اجتماعپذيري"، "مواد و مصالح"، "ايمني"، "فيزيك"، "مديريت"، "يكپارچگي" و "زيباييشناسي" دستهبندي و مورد بازشناخت قرار گرفتهاند و مبتني بر آن چارچوب مفهومي پوستههاي ساختماني توسعه يافته است. از سوي ديگر با تمركز بر مباني نظري انعطافپذيري، چارچوب مفهومي انعطافپذيري ارائه گرديد؛ مبتني بر چارچوب مفهومي ارائه شده، در اين پژوهش انعطافپذيري به شرح زير تعريف گرديد: انعطافپذيري فضايي عبارت است قابليت تغيير در "عملكرد"، "ساختار" و" كاربر" در طول "زمان" كه از طريق: -3 قابليت جايگزيني؛ 2- گسترشپذيري؛ 1- قابليت ارتجاعي؛ 9- قابليت جمع و باز شدن؛ 1- فراواني؛ 9- قابليت جداسازي؛ 7- قابليت مونتاژ و دمونتاژ شدن؛ 5- بخش پذيري؛ 4- تنوع پذيري؛ 31 - قابليت سازگاري؛ 33 - قابليت تبديل؛ 32 - قابليت برنامهريزي؛ 31 - قابليت حركت؛ 39 - مقياسپذيري؛ 31 - قابليت ارتقاء؛ و 39 - قابليت تعميم تحقق مييابد. در ادامه از رهگذر تدقيق چارچوب مفهومي پوستههاي ساختماني و همچنين چارچوب مفهومي انعطافپذيري، راه براي طراحي پوستههاي ساختماني انعطافپذير هموار گرديد. واژگان كليدي: نما، پوسته ساختمان، انعطافپذيري، طراحي معماري