15761

15761

مديريت يكپارچه منابع آبي با استفاده از تصميم‌گيري چند معياره مطالعه موردي حوضه آبريز درياي خزر

كارشناسي ارشد

مديريت اجرايي

آبان ماه 1394

آبان ماه 1394

دكتر عمران محمدي

دكتر سيد علي چاوشيان - دكتر علي بنيادي نائيني

صنايع

چكيده آب در دهه گذشته به‌تدريج تبديل به كالايي استراتژيك شده است. افزايش روزافزون جمعيت، گسترش فعاليت‌هاي كشاورزي، صنعتي و توسعه شهرنشيني، افزايش تقاضا در بخش مصارف، محدوديت شديد منابع آبي، تمهيداتي را براي استفاده بهينه از منابع آب مي‌طلبد و تنها راه‌حل برون‌رفت از مشكلات به وجود آمده مديريت يكپارچه منابع آبي است. مديريت يكپارچه منابع آب فرايندي است كه توسعه و مديريت هماهنگ منابع آب‌وخاك و ساير منابع وابسته را براي بيشينه‌سازي رفاه اجتماعي و اقتصادي دريك روش عادلانه بدون لطمه زدن به پايداري اكوسيستم‌هاي حياتي ترويج مي‌نمايد. اين الگوي مديريتي در سطح حوضه آبريز، ابزاري توانمند براي تأمين نيازها در دسترسي به اهداف ايجاد مي‌كند. در اين تحقيق الگوي مديريت به‌هم‌پيوسته منابع آب در حوضه آبريز درياي خزر موردبررسي قرارگرفته و بدين منظور با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي، هفت مؤلفه و 17 شاخص مديريت يكپارچه منابع آبي در سه بعد زيست‌محيطي، اجتماعي و اقتصادي، با استفاده از ماتريس مقايسات زوجي توسط روش AHP، با استفاده از نظرات خبرگان، وزن دهي شده و نهايتاً از بين سه گزينه موجود، تلفيق دو گزينه برنامه‌ريزي حوضه آبريز و تخصيص منابع آب با توجه به وزن نهايي به‌دست‌آمده انتخاب گرديد و وزن گزينه رد شده در بروي دو گزينه تلفيقي توزيع گرديد. پيشنهاد شد به‌جاي استفاده از گزينه‌هاي سخت‌افزاري زيرساخت براي منافع چندگانه از تركيب دو گزينه نرم‌افزاري برنامه‌ريزي حوضه آبريز و تخصيص منابع آبي استفاده گردد تا ضمن كاهش هزينه‌ها با استفاده از پتانسيل‌هاي حوضه آبريز خزر راندمان را افزايش و نياز به توسعه زيرساخت را كاهش و بازده نهايي و شرايط آينده منابع آب را بهبود داد. واژه‌هاي كليدي: مديريت يكپارچه منابع آب، تصميم‌گيري چند معياره، حوضه آبريز درياي خزر