25068

توسعه‌ي ابزار طراحي مشاركتي بين معماران و كاربران نمونه موردي: طراحي مجموعه اداري-تجاري در تهران

كارشناسي ارشد

مهندسي معماري گرايش فناوري

1398

1398/02/24

دكتر عباس تركاشوند

معماري و شهرسازي

در هر طراحي و معماري، بايد به كاربر به عنوان مهم ترين ركن شكل گيري طرح نگريست. چنانچه كاربر، در فرآيند طراحي وارد نشود، طرح با مشكلات جدي مواجه مي شود. از سوي ديگر ورود كاربر در اين فرآيند، چالش هاي متعددي را ايجاد مي كند. چالش ها و مشكلات عديده اي كه موجب مي شود طرح با نياز كاربر، ناسازگار شده و منابع اجرايي به هدر رود. براي كاهش نقاط ضعف مداخله ي كاربر در فرايند طراحي از يك سو و افزايش سودمندي آن از سوي ديگر، طراحي مشاركتي، راهبرد غالب و معمول است. در طراحي مشاركتي، اقناع دو طرفه ي معمار و طراح، اساس راهبرد است. طراحي مشاركتي كه از دهه ي 70 ميلادي پايه ريزي شد، پس از سه نسل پياپي، متكامل شد. در نسل اول، كاربر، چهره اي منفعل داشت و طرح، صرفا با نگاه به فضاي زيستي كاربر و برداشتي الگو محورانه، در كشف و بكارگيري الگوها نقش داشت. نسل دوم با بهره گيري از معماري اجتماعي توسعه يافته، مشاركتي محدود براي كاربران قائل شد. نسل سوم طراحي، با بهره گيري از مشاركت حداكثري كاربران به كمال خود رسيد. روش هاي متعددي هم چون ساخت آزاد، طراحي مدولار و پيش ساختگي، طراحي به كمك كامپيوتر ( هوش مصنوعي) و شبيه آن، در دهه هاي بعد هم پي گيري شد. در سه روش ذكر شده در بالا، سهم مشاركت كاربر در طراحي نهايي، متفاوت است. به اين ترتيب، رابطه ي دو سويه طراحي كه بين كاربر و معمار وجود دارد، تا حدود زيادي حفظ مي شود. كاربر مستقيما به فضاي مورد نياز خود، شكل مي دهد اما معمار بايد اصول و قوانين معماري را رعايت كند. اصولي كه در صورت عبور از آنها يا ناديده انگاشتن شان، طرح ناكارآمد مي شود‌ تمامي روش ها ، بر اساس روش سخت افزاري است و نيازمند ساخت اجزاي ساختاري بنا و پس از آن. ورود كاربر است. در اين روش، ماهيت سخت افزاري باعث مي شود تا مداخلات كاربر، با پيچيدگي هاي بسيار همراه شود. محدوديت در چيدمان هاي مكرر، امكان بررسي گزينه هاي مختلف و نيز انتخاب گزينه برتر را سلب مي كند. در اين پژوهش، تلاش شده است تا از طريق يك رابط نرم افزاري، اين خلاء، پوشانده شده و فرصت تجربه چيدمان هاي مختلف توسط كاربر فراهم شود. نظارت غير مستقيم معمار بر آن نيز، از طريق همين رابط صورت مي گيرد. اين پژوهش با رويكردي بر اساس ايده ي ساخت آزاد شكل گرفته و در تلاش است تا، با استفاده از روش هاي نرم افزاري، نقش كاربران را در فرآيند شكل دهي به فضا، پررنگ نمايد. هدف اين پژوهش، ساختن ابزاري نرم افزاري است تا به عنوان يك رابط عمل نموده، امكان تجربه ي اشكال مختلف چيدمان فضا را، براي كاربر فراهم نمايد. علاوه بر آن، ضوابط و قواعد معماري را كنترل نموده، قادر به ايجاد تعاملي طراحي محور، بين كاربر و معمار باشد.

1400/05/04

Develop Participatory Design Tools Between Architects and Users, Case Study: Commercial & Office Building Design in Tehran

1/1/1900 12:00:00 AM

User’s requirements is one of the most important factors in any design projects. Therefore, not involving the user during the design process will cause issues. On the other hand, involving the users also presents with its own set of challenges. These issues have resulted in designs that fall short of meeting the users’ needs and while wasting resources at the time of execution. To make the user involvement during the design smooth and beneficial, “collaborative design” procedures are commonly employed which are based on the mutual agreement of both the user and the architect on design decisions. This designing paradigm started in 1970s and it evolved throughout three generations. Within the first generation, the user was a passive member throughout the design process. The designer based the design of the user’s living space on the observed patterns of use for similar group of users. Within the second generation, the user oriented design was further developed resulting in the involvement of the users to a limited extent in the design process. Within the third generation, the user were involved in the design process to a great extent. The third generation collaborative design was further developed during the later decades through various techniques such as open buildings, modular design, prefabrications, Computer Assisted Design (CAD) and Artificial Intelligence (AI) among others. The extent of user involvement in each of these paradigms varies in the final design. Therefore, as mentioned above, the interactive relationship between the user and the architect is valued. The user is empowered to directly shape the space according to his or her needs while the architect ensures the architectural integrity of the design is maintained to avoid failed executions. In open building technique, the users are presented with a constructed building, but will have the freedom to make adjustments such as the locations for the interior walls, etc. However, it is still cost prohibitive to consider various layout plans at this stage and choose the best among them. In this work, we aim to overcome this shortcoming by providing the user with a software-based layout planning tool where the architect is indirectly involved by overseeing the proposed design. Therefore, by providing a software-based solution we make it possible for the users to be actively involved in the layout planning in the open building framework. In this research, we created a software-based tool that can serve as a link between the user and the architect and promote a design-oriented process for involved parties. Our software helps the user by making it possible to evaluate various layout plans while ensuring the layouts are architecturally sound.

طراحي مشاركتي , طراحي تعاملي , - ابزار طراحي مشاركتي , ابزار بازي , ابزار اصلاحگر خودكار طراحي پلان

Participatory Design , Open Building , Participatory Design Tools , Gaming Tool , Auto Correction Planning Tool