25105

ساختاردهي به مساله توسعه سرمايه داري در ايران از منظر تاريخي

كارشناسي ارشد

اقتصاد گرايش توسعه اقتصادي و برنامه ريزي

97

1400/4/16

دكتر مهدي عبدالحميد

دكتر عطاالله رفيعي آتاني

مديريت، اقتصاد و مهندسي پيشرفت

اين پژوهش نقبي است به تاريخ انديشه توسعه يا در حقيقت «توسعه سرمايه داري» در ايران. مسلما، موضوع «توسعه» به انحاء مختلف، هم از حيث بررسي برنامه هاي 5 ساله دهه هاي اخير و هم از حيث بررسي رفتار نهادهاي سياسي و اقتصادي مرتبط با امر توسعه، يعني دولت ها، احزاب و مجالس قانون گذاري و نيز از حيث سنجش«انديشه هاي سياسي» صاحب منصبان ادوار مختلف، طي ساليان گذشته مورد واكاوي متعدد قرار گرفته است. اما بي شك جاي پژوهشي مستقل در خصوص انديشه هاي نهفته در پس ذهن متوليان اقتصاد اين كشور در دوره معاصر، خالي است. اينكه اصحاب قدرت در ايران، از همان ابتداي آشنايي ما با فرهنگ غرب و تحت تاثير آن، چه دركي از پديده هايي مانند ثروت، ترقي، توليد، تجارت، سرمايه، برنامه، رفاه، و غيره را داشتند، و چه شد كه در غايت امر، خروجي روندهاي مديريتي و برنامه ريزي كشور منجر به ظهور سرمايه داري در ايران شد، به نگاهي موشكافانه جهت تبيين انديشه هاي آنان نياز دارد كه اين امر از خلال كنكاش در رسائل و كتب بازمانده از آنان بدست آمدني خواهد بود. اين پژوهش پاسخي است به اين پرسش ها. پشتوانه روش شناختي اين پژوهش، رويكرد «ماترياليسم تاريخي» است كه اساسا در زمره رويكردهاي Hetrodox يا دگر انديش قرار دارد. تفكر دگر انديش، قائل به ناكارآمدي تفكر اقتصادي جريان اصلي يا همان رويكرد Mainstream، است كه ريشه در انديشه هاي نئوكلاسيك قرن نوزدهم دارد. باري، در رويكرد ماترياليسم تاريخي ، زندگي اجتماعي انسان ها به مثابه منظومه اي در هم تنيده و انداموار از انديشه و عمل براي بازتوليد حيات مادي خود عمل مي كند. در واقع، در انديشه ماترياليسم تاريخي رفتار اقتصادي مردم، يعني «شيوه توليد زندگي مادي»، «زيربناي» زندگي اجتماعي آنان در كل است، اما اين شيوه توليد زندگي مادي، متاثر از عناصر عيني هر جامعه اي، در رابطه متقابل با روبناهاي حقوقي، سياسي و انديشگي آن جامعه قرار دارد. لذا، انديشه يا آگاهي هر جامعه خاصه صاحبان قدرت در آن جامعه، به عنوان يكي از نهادهاي تعيين كننده شيوه توليد حيات مادي، مي تواند و بايد موضوع تحقيق تاريخي قرار گيرد.

1400/05/10

Problem structuring to development of capitalism in Iran from historical perspective

7/7/2022 12:00:00 AM

This research is related to the history of 'development thought' or in fact "the development of Capitalism" in Iran. The issue of "development" has been studied extensively over the years in various ways; Both in terms of reviewing the 5-year plans of recent decades and evaluating the behaviour of political and economic institutions related to development, i.e., governments, parties and legislatures, moreover, in terms of analyzing The "political ideas" of authorities. But, the truth is that no independent study on the views of the country's economic leaders has been conducted in the contemporary period. This research should answer these questions that what was the Iranian authorities' conception about Wealth, prosperity, production, trade, capital, program, welfare, and so on. After being familiar with western civilization; and also how the output of the country's management and planning processes led to the emergence of capitalism in Iran. Answering these questions requires a careful explanation of their thoughts, which would be obtained through research in their treatises and books. This thesis is the answer to these questions. The methodology used in this research is the historical materialism approach. Which is basically among the Heterodox approaches. This approach acknowledges the inefficiency of mainstream economic thought, which is rooted in nineteenth-century neoclassical theories.

توسعه سرمايه داري در ايران , تايخ انديشه اقتصادي , رويكرد تاريخي , ماترياليسم تاريخي

Capitalist development in Iran , history of economic thought , historical approach , historical materialism