25387

مدل برآورد قابليت اطمينان دسترسي بار در شبكه حمل و نقل جاده اي

دكتري

مهندسي عمران- برنامه ريزي حمل‌ونقل

1392

1400/05/12

دكتر محمود احمدي نژاد ، دكتر افشين شريعت مهيمني

Prof. António Pais Antunes

عمران

دسترسي و قابليت اطمينان مناسب حمل‌ونقل كالا نقش مهمي در توسعه يافتگي نواحي دارد به خصوص در شرايط كنوني كه تغيير زنجيره تامين كالا موجب افزايش حمل‌ونقل كالاهايي شده است كه تحويل به موقع آنها نقش حياتي در موفقيت كسب و كار مورد نظر دارد.به عبارتي ديگر، در بحث توسعه يافتگي نواحي، علاوه بر معيار متوسط زمان حمل‌ونقل بين نواحي كه در شاخص دسترسي مورد نظر قرار مي‌گيرد، شاخص قابليت اطمينان زمان سفر حمل كالا (چگونگي تغييرات روزانه زمانهاي سفر در شرايط عادي) نيز از اهميت ويژه برخوردار است چون هرگونه عدم قابليت اطمينان به طور مستقيم موجب افزايش قيمتهاي حمل و نقل و كاهش رقابت پذيري اقتصادي نواحي در بازارهاي موجود مي شود. در اين مطالعه شاخص‌هاي جديد براي قابليت اطمينان دسترسي ارائه شده و تاثير اين شاخص‌ها ، در مدل توزيع بار بررسي شده است. شبكه جاده‌اي برون‌شهري كشور ايران، به عنوان محدوده مورد مطالعه براي بكارگيري شاخص‌ها و مدل درنظر گرفته و داده‌هاي مورد نياز از آماربرداري مبدا مقصد بار در سال 1394 مورد استفاده قرار گرفته است. براي ارزيابي قابليت اطمينان دسترسي از دو شاخص متفاوت ضريب تغييرات وزني زمان سفر و درصد تناژ حمل شده نامطلوب، استفاده شده است. بنابر نتايج حاصل از ارزيابي شرايط دسترسي و قابليت اطمينان دسترسي كالا در شبكه‌جاده‌اي كشور براي نواحي اصلي توليد و جذب كالا مشخص شده است كه نواحي شرقي و جنوب كشور نياز به توجه بيشتر جهت بهبود شرايط شبكه حمل‌ونقل در دسترسي به نواحي مهم حمل‌ونقل كالا در كشور دارند. سپس براي بررسي تاثير شاخص قابليت اطمينان زمان سفر در مدل توزيع بار برون‌شهري، شاخص‌هاي قابليت اطمينان ارا‌‌ئه شده در اين تحقيق، در مدل مستقيم تقاضا وارد شده و تاثير آن در مدل كلي (رگرسيون خطي) و مدل محلي (رگرسيون وزندار جغرافيايي) مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج به دست آمده از طريق اين مدلها، نشان مي‌دهد كه شاخص درصد تناژ حمل شده نامطلوب شاخص معنادار و مهمي در مدل مستقيم تقاضاي بار مي‌باشد. براساس مدل محلي بدست آمده ( كه برازش بهتري را نشان داده است0.83 R2=) به طور متوسط هر 1 درصد كاهش ميزان قابليت اطمينان زمان سفر، باعث كاهش 0.4 درصدي جابه‌جايي كالا ميان مبادي و مقاصد كالا در كشور مي‌شود. همچنين با استفاده از مدل رگرسيون جغرافيايي وزندار مشخص شده كه مناطق شمالي كشور در مقايسه با مناطق جنوبي، حساسيت بيشتري به متغير قابليت اطمينان زمان سفر دارند.

1400/07/25

Evaluating interregional freight accessibility reliability conditions through the combination of centrality and reliability measures

8/3/2022 12:00:00 AM

Accessibility and reliability are key concept in transport policies all over the world. In the evaluation of the accessibility conditions offered by a region or a city, the average travel time (or distance, or cost, or other measure of separation) required to reach (or be reached from) the different other regions or cities in the territory under consideration is of critical importance. In addition to average accessibility (i.e., accessibility assessed according to average travel times), accessibility reliability is also an important feature when evaluating such conditions. By accessibility reliability we refer to the variability of the average accessibility from/to a region observed during a given period of time in normal situations (i.e., in the absence of severely disruptive events). The Tardy freight percentage and weighted coefficient of variation are two reliability measures that are defined in this research. One of the contribution of this research is a new approach for evaluating the freight accessibility conditions offered in a set of regions or cities by combination of (statistical) centrality and reliability measures of accessibility, thus tackling one of the weaknesses that researchers have identified in the vast accessibility literature. The focus of this study is placed on road transport, by far the dominant freight transport mode in Iran. The results obtained through this application provide clear insights into the relative positions of the main freight production and attraction zones of Iran with respect to road accessibility reliability conditions, and therefore valuable information to assist transport authorities in their decisions regarding the evolution of the country's road network. In the second part of the research, we analyzed how travel time unreliability affects road freight distribution in Iran, both globally and locally. Our results reveal that travel time unreliability is a factor practically as important as average travel time in explaining freight distribution in the sense that their respective elasticities are quite similar, and that freight distribution in the northern part of the country is clearly more sensitive to travel time unreliability than the southern part. an increase of unreliability (Tardy freight) by 1% between two zones results in an expected decrease of the freight tonnage moved between the zones by 0.645%. Moreover, they reveal than, at least in Iran, tardy trip measures capture the impact of travel time unreliability on freight distribution more accurately than statistical range measures. These outcomes should be taken into account in the formulation of future freight transport policies and road network plans. Despite our focus was placed in Iran, we believe that this paper is a significant contribution to the growing literature dedicated to freight transport reliability – to our best knowledge, no previous journal articles have examined the impact of travel time reliability on freight distribution (in contrast, articles on mode and route choice are frequent, particularly in recent years). Two other features of our paper should also be highlighted: first, we rely on revealed preference data, whereas most freight transport reliability literature relies on stated preference data; second, we rely on a geographically-weighted regression to analyze freight transport behavior, which only happened before with a single study.

حمل و نقل كالا، شبكه جاده‌اي بين شهري، دسترسي، قابليت اطمينان، ارزش قابليت اطمينان.

Interregional freight, Road transport, Accessibility, Reliability, Value of reliability.