30119

توسعه سيستم خبره در برنامه ريزي و زمان بندي پروژه ها با استفاده از محاسبات نرم: مطالعه موردي

كارشناسي ارشد

مهندسي صنايع- مديريت پروژه

1398

1401/9/8

مرتضي باقرپور

دانشكده مهندسي صنايع

برنامه زمان¬بندي پروژه از ابزارهاي بسيار مهم و حياتي براي مديران پروژه¬ها به منظور محاسبه شاخص¬هاي موفقيت پروژه، كنترل پيشرفت پروژه و جلوگيري از انحراف آن است. زمان¬بندي در واقع مبنايي است كه با استفاده از آن مي¬توان سير پروژه را به صورت مستمر مورد نظاره قرار داده و پيشرفت پروژه را به گونه¬اي مطلوب كنترل و مديريت نمود. فعاليت زمان¬بندي در چرخه حيات پروژه از جمله فعاليت¬هاي فاز برنامه¬ريزي محسوب مي¬گردد كه بخش بزرگي از آن در مقطع ابتدايي پروژه و مابقي آن در طول پروژه انجام مي¬گردد. اين فعاليت معمولاً انرژي و زمان زيادي را به خود معطوف مي¬نمايد كه با افزايش ابعاد و پيچيدگي پروژه¬ها، اين ميزان انرژي و زمان به ميزاني افزايش مي¬يابد كه پروژه را دچار چالش¬ها و مشكلات فراواني مي¬نمايد. زمان¬بندي پروژه¬ها با روش¬هاي سنتي آغاز گرديد؛ اما با گذشت زمان و با توجه به افزايش ابعاد پروژه¬ها و پيچيدگي آن¬ها، كارايي اين روش¬ها كاهش‌يافته و لذا دانشمندان و متخصصان حوزه زمان¬بندي در مسير هوشمندسازي و خودكارسازي زمان¬بندي پروژه¬ها گام برداشتند. در طول سه دهه گذشته پژوهشگران حوزه زمان¬بندي، به ايجاد روش¬هايي به منظور زمان¬بندي خودكار در پروژه¬ها پرداخته¬اند كه عمده اين پژوهش¬ها معطوف به پروژه¬هاي ساخت‌وساز بوده و نتايج ارائه شده بسيار اندك در واقعيت كم¬كاربرد هستند. از سوي ديگر در پروژه¬هاي صنعت پتروشيمي و به خصوص در فاز طراحي و مهندسي، با وجود ابعاد بسيار بزرگ اين نوع پروژه¬ها و پيچيدگي فراوان آن¬ها، تقريباً مي¬توان گفت كه همچنان روش كاربردي و قابل استفاده¬اي در صنعت ارائه نگرديده و خلأ آن كاملاً محسوس است. در اين پژوهش به ارائه روشي به منظور زمان¬بندي خودكار پروژه¬هاي صنعت پتروشيمي در فاز مهندسي، "مبتني بر سيستم¬هاي خبره" مي¬پردازيم. اين روش با شبيه¬سازي هوش و قضاوت متخصصان زمان¬بندي در موتور استنتاج سيستم و با استفاده از يك پايگاه دانش غني ايجاد شده بر مبناي دانش تخصصي در حوزه زمان¬بندي پروژه¬هاي صنعت پتروشيمي، با دريافت اطلاعات مربوط به محدوده پروژه به عنوان ورودي در رابط كاربري، به ايجاد فعاليت¬هاي پروژه، توسعه شبكه فعاليت¬ها و تخمين مدت‌زمان هريك از فعاليت¬ها مي¬پردازد. در انتهاي اين پژوهش نيز الگوريتم ارائه شده در يك پروژه واقعي در صنعت پتروشيمي اعتبارسنجي شده و ميزان صحت و سرعت آن سنجيده مي¬شود و عملكرد آن با روش سنتي مقايسه مي¬گردد كه نتايج حاصله نمايان¬گر كارايي، صحت و سرعت بالاي اين روش است.

1402/01/09

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement for the Degree of Master of Science in Project Management

11/29/2023 12:00:00 AM

The project schedule is one of the most important and vital tools for project managers in order to calculate project success indicators, control the progress of the project and prevent its deviation. Project schedule is actually the basis by which the progress of the project can be monitored continuously and the progress of the project can be controlled and managed in a favorable way. The scheduling activity in the life cycle of the project is considered as one of the activities of the planning phase, a large part of which is done at the beginning of the project and the rest during the project. This activity usually takes a lot of energy and time, and with the increase in the dimensions and complexity of the projects, this amount of energy and time increases to such an extent that the project faces many challenges and problems. Project scheduling started with traditional methods; However, with the passage of time and due to the increase in the scale of the projects and their complexity, the efficiency of these methods has decreased, and therefore scientists and specialists in the field of scheduling have taken a step towards the intelligentization and automation of project scheduling. During the past three decades, researchers in the field of scheduling have created methods for automatic scheduling in projects, that most of these researches are focused on construction projects and the results presented are few and they are rarely used in reality. On the other hand, in petrochemical industry projects and especially in the design and engineering phase, despite the very large scale of these types of projects and their great complexity, it can almost be said that a practical and usable method in this industry has not provided yet and its abscence is quite sensible. In this research, we present a method for automatic scheduling of petrochemical industry projects in the engineering phase, "based on expert systems". This method creates project activitities, generates activities network and also estimates the duration of each activity by simulating the intelligence and judgment of scheduling experts in the system's inference engine and also by using a rich knowledge base created based on specialized knowledge in the field of project scheduling in petrochemical industry, toward receiving the scope of the project in system’s user interface. At the end of this research, the presented algorithm is validated in a real project in the petrochemical industry and its accuracy and speed are measured, and its performance is compared with the traditional method. The results show the high efficiency, accuracy and speed of this method.

زمان¬بندي , سيستم خبره , خودكار , پتروشيمي , برنامه¬ريزي , زمان¬بندي خودكار

Scheduling , expert system , automatic , Petrochemical , planning , Automatic Scheduling

Farhad Hosseini

Dr. Morteza Bagherpoor