33350

مطالعه توزيع آلاينده هاي هوا در محدوده ي جاده هاي بين شهري با استفاده از داده هاي سنجش از دور

كارشناسي ارشد

عمران-مهندسي محيط زيست

1401

1403/11/27

دكتر مريم حسني زنوزي- دكتر سيد مصطفي سيادت موسوي

-

عمران

اين پژوهش با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي و تكنيك‌هاي سنجش از دور، به تحليل غلظت و توزيع مكاني و زماني آلاينده‌هاي جوي در جاده‌هاي بين‌شهري و اتوبان‌ها پرداخته است. در اين راستا، داده‌هاي Sentinel-5P، Sentinel-2و MODIS براي شناسايي الگوهاي آلودگي و تأثير عوامل مختلف مانند ترافيك، نوع سوخت، توپوگرافي و شرايط اقليمي بر تغييرات غلظت آلاينده‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. با استفاده از ابزارهايي نظيرGoogle Earth Engine، تغييرات فصلي و سالانه آلاينده‌ها از جمله مونوكسيد كربن، دي‌اكسيد نيتروژن، ازن و ذرات معلق در محورهاي پرتردد مانند اتوبان‌هاي قزوين-رشت و تهران-قم تحليل شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه غلظت آلاينده‌هايي مانند دي‌اكسيد نيتروژن، مونوكسيد كربن، دي‌اكسيد گوگرد، ازن و ذرات معلق در جاده‌هاي پرتردد مانند اتوبان‌هاي قزوين-رشت و تهران-قم به ميزان قابل توجهي بيشتر از مناطق كم‌تردد است. به عنوان مثال، ميانگين غلظت ازن در اتوبان قزوين-رشت به 135/0 مول بر متر مربع رسيد، در حالي كه اين مقدار در جاده‌هاي با تردد كمتر مانند قزوين-همدان به 133/0 مول بر متر مربع كاهش يافت. پژوهش حاضر نشان داد كه پوشش گياهي به عنوان يك فيلتر طبيعي، نقش مهمي در كاهش آلودگي هوا دارد. پوشش گياهي متراكم‌تر با جذب آلاينده‌هايي مانند دي‌اكسيد نيتروژن و ذرات معلق، به بهبود كيفيت هوا كمك مي‌كند. براي نمونه، تأثير پوشش گياهي بر كاهش غلظت ازن و ذرات معلق به ترتيب 75/13 و 66/13 درصد گزارش شده است. اين يافته‌ها بر اهميت توسعه فضاي سبز در اطراف جاده‌ها و نقش آن در كاهش آلودگي هوا تأكيد مي‌كند. با اين حال، نتايج نشان داد كه در بخش مورد نظر از اتوبان قزوين-رشت، شاخص NDVI در بين سال‌هاي 2019 تا 2023 روند كاهشي داشته است. همچنين، پژوهش انجام شده در مسير اتوبان قزوين-رشت نشان داد كه برخلاف انتظار، با افزايش فاصله از جاده، غلظت آلاينده‌هاي ذرات معلق و دي‌اكسيد نيتروژن افزايش مي‌يابد كه احتمالاً به دليل تجمع اين آلاينده‌ها در نزديكي جاده و نقش عوامل جوي در پراكندگي آنهاست. نتايج اين پژوهش مي‌تواند به توسعه سياست‌ها و راهكارهايي براي كاهش آلودگي هوا و بهبود شرايط محيطي در نزديكي جاده‌ها كمك كند. همچنين، اين دستاوردها كاربرد بالقوه‌اي در برنامه‌ريزي، مديريت كيفيت هوا و افزايش تاب‌آوري اكوسيستم‌ها در برابر آلودگي دارند.

1404/02/17

Study of air pollutants distribution in the area of intercity roads using remote sensing data

1/1/1900 12:00:00 AM

This study analyzes the concentration and spatiotemporal distribution of atmospheric pollutants along intercity roads and highways using satellite imagery and remote sensing techniques. Data from Sentinel-5P, Sentinel-2, and MODIS were used to identify pollution patterns and assess the impact of various factors on pollutant concentration changes. A key finding was the relationship between vegetation cover and air pollution reduction, highlighting vegetation's moderating role in decreasing pollutant concentrations. Additionally, the study specifically examined the effect of distance from roads on pollution levels, demonstrating a significant reduction in pollutant concentrations with increasing distance from high-traffic roads. The research investigated the influence of traffic volume, fuel types, topography, and climatic conditions on pollutant variations. Analysis of the Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) effectively assessed vegetation's role in improving air quality, with results indicating that denser vegetation more effectively absorbs pollutants such as nitrogen dioxide and particulate matter. Tools like Google Earth Engine were used to analyze seasonal and annual variations in pollutants—including carbon monoxide, nitrogen dioxide, ozone, and particulate matter—across major traffic corridors such as the Qazvin-Rasht and Tehran-Qom highways. The findings of this study can contribute to developing policies and strategies aimed at reducing air pollution and enhancing environmental conditions near roadways. These insights have potential applications in urban planning, air quality management, and increasing ecosystem resilience against pollution.

سنجش از دور , آلاينده‌هاي هواي جاده اي , سنتينل 5 , سنتينل 2 , عوامل موثر بر آلاينده¬ها , شاخص NDVI

Remote Sensing , Road Traffic Air Pollution , , Sentinel-5P , Sentinel-2 , Factors Affecting Pollutants , Topographic and Environmental Conditions , Normalized Difference Vegetation Index

Milad Poorsedghi Roodsari

Dr. Maryam Hasani Zonoozi - Dr. Seyed Mostafa Siadat Moosavi