3688

3688

شناسايي و رتبه‌بندي توانمندي‌هاي نوآوري فناورانه در سازمان‌هاي پژوهش و فناوري، تحت شرايط عدم قطعيت- مطالعه موردي پژوهشگاه صنعت نفت

كارشناسي ارشد

مديريت سيستم و بهره‌وري

بهمن ماه 1393

بهمن ماه 1393

دكتر محمدعلي شفيعا

صنايع

چكيده تحولات اخير در سازمان تجارت جهاني و ديگرموافقت‌نامه‌هاي تجاريبين‌المللي، صنايعرا در سراسر جهان مجبور به‌مواجهه با دوره جديدي از رقابت شديد جهاني كرده است. همزمان باافزايش فشار رقابتي، نياز به انطباق، توسعه و نوآوريبه‌صورت دائمي، سنگ بناي تعالي سازمانيرا شكل مي‌دهند. در يك محيط پويا، عدم توانايي به نوآوريدرنهايت باعث ركود كسب‌وكارو خروجسازماناز گردونه‌ي رقابت مي‌شود. بسياري از مطالعات نشان داده‌اند كه نوآوريفناورانه اثرات مثبتي در افزايشرقابت‌پذيري سازمان ها را به ارمغان مي‌آورد. ازاين‌روتوانمندي نوآوري فناورانهبه عامل كليدي براي رشد و بقايسازمان‌هاتبديل‌شده است. سازمان‌هاي پژوهش و فناوري نقش مهمي در نظام نوآوري مليايفاگرند. آن‌ها افزايشنرخ نوآوري در صنعت را با توسعه و كمك به اجرايالگوهاي جديد فناوري،توانمندسازيشركت‌ها و توليدكنندگانبرايپا گذاشتن بهفراسويمحدوديت‌هايتوانمندي‌هاي فناورانه ي داخلي خود، فراهم‌سازي دانش موجود و جديدبه‌منظورثمردهياز طريق حل مشكلات در عملرا به همراه دارند. توانمندي نوآوري فناورانهمفهومي مجتمع، گريزان و نامطمئن است كه شناسايي آن را مشكل كرده است. اندازه‌گيري توانمندي نوآوري فناورانهنياز به در نظر گرفتن همزمان معيارهاي كمي و كيفي متعددي دارد. با اتخاذ يكرويكرد فازي در فرايند تجزيه‌وتحليلو با به‌كارگيريابزارهاي فرايند تحليل شبكه و روش ديمتل، اين مطالعه به شناسايي و رتبه‌بنديتوانمندي‌هاي نوآوريفناورانهدر سازمان‌هاي پژوهش و فناوري پرداخته است. بر اساس مرورادبياتگسترده، معيارها مربوط به توانمندي‌هاي نوآوري فناورانه استخراج شد، اين شاخص‌ها در اختيار جمعي از خبرگانپژوهشگاه صنعت نفت قرار گرفت و طي مصاحبه‌هاي تخصصي 6 معيار و 29 زيرمعيارها به دست آمد. پرسشنامه فرايند تحليل شبكه و ديمتل تهيه و بين 30 نفر از خبرگان حائز شرايط تعريف‌شده توزيع شد؛ سپس از روش FANP و FDEMATEL اهميتمعيارها و زيرمعيارها و همچنين، روابط دروني آن‌هاموردتجزيه‌وتحليل قرار گرفت. نتايج بيانگراهميت بالاي توانمندي تجاري‌سازي نسبت به ساير معيارها و در ميان زيرمعيارها استفاده از سازوكارهاي نوآوري باز مهم‌ترين عامل شناخته شد. واژه‌هايكليدي:نوآوري فناورانه، سازمان‌هاي پژوهش و فناوري، تحليل شبكه فازي، ديمتل