4513

4513

مدل يكپارچه استراتژيك براي دسترسي به توليد در كلاس جهاني

دكتري

صنايع - مديريت سيستم و بهره وري

اسفند 1383

1383

دكتر سيامك نوري

04

توليد در كلاس جهاني (WCM) يكي از واژه ها و مفاهيم اساسي و تاثيرگذار پديد آمده در سالهاي اخير مي باشد. گفته مي شود اين عنوان تنها عنواني است كه وسعت و ضرورت تغييرات بنيادين در حال رخداد در موسسات صنعتي را نشان مي دهد در نتيجه امروزه WCM يك مفهوم مهم در جهان معاصر براي كمك به بقاء سازمانها در محيط پر تلاطم "جهاني شدن" است. رسيدن به موقعيت توليد در كلاس جهاني شدن يك از اهداف استراتژيك بنگاههاي توليدي و خدماتي قرار گرفته است. اين تحقيق عهده دار بررسي موضوع توليد در كلاس جهاني و ارائه يك مدل يكپارچه استراتژيك براي دسترسي به موقعيت توليد در كلاس جهاني است. در مرور ادبيات دو خلاء تحقيقي مشاهده شد: اولا ديدگاههاي بسيار متفاوتي در مورد تعريف و ويژگيهاي توليد در كلاس جهاني وجود دارد. ثانيا با اينكه تعدادي از نويسندگان براي تبيين ديدگاه خود مدل ها يا چارچوب هايي را ارائه داده اند اما اين مدل ها و چارچوب ها حاوي مولفه هاي كافي براي كمك به يك سازمان براي دسترسي به WCM نمي باشد. مولفه هاي مهمي همچون: مفاهيم اساسي WCM، پوشانيدن همه ابعاد سازمان، متدولوژي، آناليز فاصله و توالي عمليات. لذا خلاء يك تعريف روشن از WCM نيز وجود داشت. پيچيده بودن و پر تلاطم بودن محيط سازمان ها به دليل جهاني شدن و همچنين ويژگيهاي كشورهاي در حال توسعه (از جمله ساختار نايافته بودن محيط سازمان ها) موجب توجه بيشتر به متدولوژي سيستمهاي نرم (SSM) شد. براي اطمينان از رجحان SSM بر ساير متدولوژي ها براي بكارگيري آن در اين پژوهش متدولوژي هاي مهم ديگر مورد ارزيابي قرار گرفت. در نهايت اطمينان حاصل شد كه بدليل ويژگيهاي خاص متدولوژي سيستم هاي نرم (SSM) كه تمامي پيچيدگيهاي محيط و درون سازمان و حتي مسايل ابهام آميز را مورد توجه قرار مي دهد اين متدولوژي بعنوان يك پايه جهت طراحي مدل داراي رجحان است. در اين پژوهش بمنظور ارائه يك نگرش WCMروشن از تعريف و ويژگيهاي "توليددر كلاس جهاني" ديدگاههاي نويسندگان و پژوهشگران مورد بررسي قرار گرفت. از ميان تنوع فراوان ديدگاههاي آنان با دسته بندي و بحث و بررسي منطقي و تحليلي آنها و توجه به ابعاد داخلي و ابعاد خارجي سازمان نهايتا يك تعريف معين از WCM و يك مدل مفهومي با نام "مدل عوامل كليدي WCM " ارائه گرديد. سپس در اين پژوهش براي طراحي "مدل يكپارچه استراتژيك براي دسترسي به توليد در كلاس جهاني" تلاشهاي فراواني صورت گرفت. به اين منظور مدل هاي ارائه شده توسط نويسندگان و پژوهشگران مورد نقد و بررسي قرار گرفت. بر اساس متدولوژي SSM و با توجه به ديدگاههاي صاحب نظراني كه مدل هايي را مطرح كرده بودند و مولفه هاي اساسي كه بايستي مورد توجه قرار مي گرفت، با يك روش منطقي و سيستمي و رويكرد خلاقانه در نهايت "مدل WCM- SSM " طراحي و ارائه گرديد. ميزان صحت و مفيد بودن اين مدل طبق ديدگاه صاحب نظران سيستمي مبتني بر رعايت جنبه هاي منطقي و تحليلي است. از آنجا كه در روند اين پژوهش ملاحظات سيستماتيك صورت گرفته است لذا اين مدل مي تواند براي دسترسي سازمان ها به موقعيت WCM تسهيل كننده باشد. براي اطمينان بيشتر از صحت و مفيد بودن مدل WCM- SSM سعي شده است كه يك مطالعه موردي در يك كارخانه باتري سازي صورت گيرد. در حاليكه "مدل عوامل كليدي WCM " بر جنبه هاي اساسي يك سازمان WCM تاكيد دارد، "مدل WCM- SSM " گام هاي اساسي براي دسترسي به موقعيت WCM را بيان مي نمايد. براي پياده سازي مدل WCM- SSM از تعامل و تقاطع هر دو مدل بايد استفاده مي شد. اين امر منجر به يك "مدل اجرايي WCM- SSM" گرديد كه بر اساس آن پياده سازي تمام مراحل در كارخانه مورد نظر صورت گرفت. نهايتا بر اساس پياده سازي مدل WCM- SSM ملاحظه گرديد كه مدل مورد نظر داراي صحت و اعتبار است و مي تواند براي سازمان جهت دسترسي به موقعيت WCM مفيد و تسهيل كننده باشد. سازمانهايي كه قصد دسترسي يه توليد در كلاس جهاني دارند مي توانند از مدل WCM- SSM استفاده نمايند . بويژه در كشورهاي در حال توسعه به توليد در كلاس جهاني دارند مي توانند از مدل WCM- SSM استفاده نمايند. بويژه در كشورهاي در حال توسعه كه محيط هاي پر چالش و ابهام آميزتري دارند از اين مدل مي توانند استفاده كنند . اين مدل نه تنها در سازمانهاي توليدي بلكه در سازمانهاي خدماتي و حتي سازمانهاي فرهنگي و رسانه اي نيز قابل بكار گيري است.