چكيده
هيدروكربن هاي آروماتيك فرار در صنايع مختلف كاربرد دراند و همچنين جزئي از محصولات جانبي بعضي از صنايع توليدي بوده و از سوخت هاي فسيلي نيز بوجود مي آيند . بدين ترتيب اين تركيبات وارد محيط زيست شده و بخاطر اثرات سوء بيولوژيكي آثار زيان باري را براي موجودات زنده دارند . سازمان هاي محيط زيست حد مجازهايي را براي اندازه گيري اين تركيبات در نظر گرفته اند و بدين منظور اندازه گيري آنها حائز اهميت مي باشد . متداول ترين روش اندازه گيري تركيبات آروماتيك فرار كروماتوگرافي گازي با آشكارسازهاي
PID ، MS ، FID مي باشد . براي آماده سازي ، استخراج و تغليظ تركيبات مذكور روشهاي مختلفي از قبيل LPME ، SPME ,P&T ,SPE ,LLE استفاده شده است . در كار پژوهشي حاضر از HS-SPME با فيبر پوشش داده شده از جنس كربن فعال به همراه GC -FID براي استخراج ، جداسازي و اندازه گيري 17 تركيب آروماتيك فرار از نمونه هاي آبي استفاده شده است . شرايط HS-SPME بهينه سازي شدند كه عبارتند از : سرعت هم زدن محلول آبي 1000rpm , زمان استخراج گونه ها از فضاي فوقاني 15min ، دماي واجذب گونه ها از روي فيبر كربن فعال 320oC و زمان واجذب تمام گونه ها 1 min تعيين گرديده است . با استفاده از اين فيبر به تكرار پذيري نسبتا خوبي در استخراج هاي مختلف توسط يك فيبر ( محدوده %RSD بين 2،3 الي 8،5 ) و تكرارپذيري قابل قبولي در ساخت فيبر ( محدوده %RSD بين 5،8 الي 19،6 ) بدست آمده است . حد تشخيص هاي تئوري بدست آمده ( 2،2-27،3 P/G ML ) بسيار كوچك بوده و خط كاليبراسيون بدست آمده براي اكثر گونه هاي مورد آزمايش در محدوده وسيعي از غلظت (50-50000 P/GM ) رفتار خطي از خود نشان مي دهد و ميزان راندمان هاي استخراج در محدوده 72-%94 مي باشد اين روش براي اندازه گيري تركيبات آروماتيك فرار در سرم هاي تزريقي و نمونه هاي ادرار بكار گرفته شد كه بر اساس نتايج بدست آمده تعداد 7 تركيب در سرم هاي تزريقي و تعداد 9 تركيب در نمونه اي ادرار قابل تشخيص و اندازه گيري بوده اند .
