523

523

بهبود شرايط آكوستيك در مساجد با نگرش تحليلي وضوح گفتار در مساجد دوره قاجار تبريز (با رويكرد تأثير آجر و تزئينات آجري بر زمان واخنش RT)

دكتري

معماري و شهرسازي

تابستان 1392

تابستان 1392

دكتر سيد مجيد مفيدي شميراني - دكتر مصطفي عباس‌زادگان

چكيده: مسجد جايگاه تجلي سخن انسان با خداست و آدمي در اين فضاست كه مجال انديشه به خود، خدا و محيط را مي‌يابد. مسجد جايگاه سخن‌وري و سخن‌داني است كه اگر چنين نباشد و گفتار واسطه بين فهم انسان و عظمت الهي نگردد؛ وجود چنين بنايي كم‌ارزش مي‌نمايد. آنچه هم اينك در موضوع علم مي‌گنجد و به انسان توان مي‌بخشد تا فاصله بين معماري و خدا را با قوانين علمي بپيمايد؛ موضوع اين پژوهش است. گفتاري بليغ، نيازمند شنيداري واضح است كه در موضوع علم آكوستيك جايگاه هميشگي و جاويدان خود را داشته است. هدف در اين پژوهش، بررسي ميزان تأثير سطح كاربندي‌ها و تزئينات آجري در كاهش زمان واخنش و لذا بهبود شرايط وضوح گفتار است كه به همين منظور، تمام آزمايشات در دو وضعيت با بند آجر و تزئينات و بي بند آجر و كاربندي انجام گرفته است. مطالعه حاضر در شش فصل و يك پيوست تنظيم شده است كه شامل معرفي پروژه، سپس ارزيابي ميداني مساجد مورد مطالعه ارزيابي نرم افزاري نمونه هاي انتخابي كه در دو حالت با بند و بي بند آجر شبيه سازي شده اند، مطالعه انساني پژوهش كه به آزمون كلمات تك سيلابي، چندسيلابي و اسماالحسني اشاره دارد و در نهايت استنتاج فرضيات و پيشنهادات پژوهش است كه در قالب سه فرضيه تنظيم گرديده است. روش تحقيق در اين مطالعه كمي بوده از بين سي و سه مسجد بافت بازار تبريز 6 مسجد به لحاظ حجمي در سه دسته كم حجم، متوسط و حجم بالا انتخاب گرديد و از طريق اندازه گيري و سنجش صدا و شبيه‌سازي در نرم‌افزاري EASE مورد ارزيابي قرار گرفت و در مطالعات انجام يافته متغيرهاي متعددي كه در ميزان كيفيت وضوح گفتار موثرند همچون RT، STI، SPL، ALCons و C50 مورد سنجش قرار گرفت كه از ميان آنها زمان واخنش (RT) به عنوان اصلي ترين پارامتر پژوهش و اصل متعارف انتخاب گرديده و امتحان شد و متغيرهاي ديگر به عنوان اصول موضوعي در نظر گرفته شدند. آنچه كه اين پژوهش را در خور توجه و واجد ارزش مي‌گرداند؛ اثبات تأثير مثبت پديده فيلترهاي شانه اي در تيپ معماري دوره قاجار بر وضوح گفتار مساجد است به عنوان نظريه منتج از اين پژوهش مي توان به رابطه اي جديد جهت محاسبه زمان واخنش در محيط هاي همگن كه شرايط آجري يا مشابه بافت آجري دارند و كاربري عمده آن ها، فضايي براي گفتار انسان با شرايط بدون بلندگو است؛ اشاره نمود.