چكيده
عنوان پژوهش ي كه در پ يش رو دار يد ((مدرسه تكنولوژ ي)) مدرسه ا ي ابتد ايي با رو يكرد به تكنولوژ ي
آموزشي و تكنولوژ ي ساخت است . پد يده نوظهور ي ست كه در دوران معاصر ن ياز به چن ين فضاه ايي به شدت
در س يستم آموزش ي كشور احساس م ي شود .امروزه مسائل و مشكلات متعدد گو ناگو ني گر يبانگ ير معمار ي
كشورمان م ي باشد. كه بس ياري از آنها ناش ي از طرحها ي معمار ي بوده . بيماري معمار ي در تمام ي عرصه ه اي آن
مشهود است . فضاهاي آموزش ي و عمده ترين بخش آن يعني مدارس مهمتر ين و بهتر ين دوران سن ي افراد جامعه
را به خود اختصاص داده اند, از ا ين بيماري مصون نبوده اند .تمام فضاها ي مدارس ابتدا يي، از چهار د ي واري
محصور و فاقد هر گونه جنبه تفرج بخشي، تا راهروهاي طولاني و بدون هيچگونه بهره وري آموزشي و تربيت ي تا
كلاسهاي درس كسل كننده و ملالت آور ي است كه به ه يچ وجه تجان سي ب ا روح ي ات سراسر شور و تحرك
كودك و نوجو انان ندارد، همگ ي در جهت تحك يم فلسفه سنت ي آموزش شكل گرفته اند . در اي ن مح يط
واپس گرايانه، ذهن كنجكاو وروح پو ينده كودك به شدت سركوب شده و يا لااقل تقو يت نم ي گردد.به لحاظ روان ي
يك مح يط پو يا و خلاق آموزش ي دار اي جذا بيتهايي است كه با روح سرشار از نشاط كودك و ا حس اس او از فضا
سنخيت دارند . يادگيري بر اي كودك نه از برا ي پيوستن به دن ياي بزرگسالان بلكه به مثابه ي ك تفر يح ذهن ي و
روحي است . محيطي كه فاقد از ن يروي فعال كننده ه يجانات و ادراك كودك است نم ي تواند رشد ن يروي كاوشگر
خلاقانه وي را در پي داشته باشد.
اين پژوهش در دو قسمت تهيه و تدوين شده است:
‐ قسمت اول بخش نظري پژوهش است و در نه فصل بررس ي شده كه شامل :روانشناس ي، آموزش ،
تكنولوژي، تكنولوژي آموزش ي ، كودك وفض ا، اصول اوليه طراحي مدارس ,بررسي مدرسه در مق ياس خرد , نمونه
ها, ودر نهايت استخراج احكام معماري است.
‐ قسمت دوم كه بخش طراح ي پژوهش است ودرپنج فصل بررس ي شده كه شامل مباني نظر ي طرح , ،
ويژگيهاي مكاني و اقليمي طرح , روند طراحي ,ارائه برنامه فيزيكي, سازه و تاسيسات طرح است.
درقسمت نظر ي با توجه به ضرورت شناخت كودك در دوران دبستان و و يژگيهاي روح ي خاص او در ا ين
مرحلة سن ي نخستين فصل پژوهش ,روانشناسي كودك است كه در آن كودك از سه جنب ة نيازه ا,آموزش و
يادگيري بررس ي شده است . با علم به ا ينكه مبحث اصل ي پژوهش فضا ي آموزش ي ,در مقول ة آموزش دور ة
ابتدايي بررس ي اه داف و رو يكردهاي آن , و همچن ين جايگاهش به لحاظ دست يابي به آن اهداف در ك شور و
مقايسه اش با سا ير كشورها ي پيشرفته ضرور ي م ي نم ايد ,لذا در فصل دوم به تشر يح كامل اين مقوله پرداخته
شده است . تكنولوژي از د يگر مسائل مهم پژوهش حاضر است كه در سوم ين فصل به تعر يف ,شناخت و ابعاد و
زمينه ه اي توسعه آ ن پرداخته شده و ارتباط آن را بافرهنگ و همچنين نقش آموزش و پرورش را در ارتباط با
گسترش فرهنگ تكنولوژ ي در جامعه , بررسي شده است . تكنولوژي آموزشي نيز از مباحث تازه اي است كه در
دهه ه اي اخ ير در مبحث آموزش ظهور نموده و با توجه به تا ث ير و تاَثرات مستق يمي كه بر س يستم آموزش ي و
متقاب ً لا فضاه اي آموزش ي داشته در قالب چهارم ين فصل آمده . با بررس ي مبا ني تئور ي ك كودك , آموزش
وتكنولوژي آموزش ي و با توجه به هدف غا يي پژوهش كه طراح ي و ساخت فضا ي آموزش ي است بررس ي فضا از
نگاه كاربر آن (كودك) و تا ثير و تاثرات كودك و فضا بر هم از مباحث مهم ي است كه پن جمين فصل از پروس ة اين
پژوهش است , از اين مقطع به بعد است كه كم كم مباحث نظر ي به مباحث طرا حي پيوند زده م ي شوند .در
ششمين فصل گام هاي او ليه جهت طراح ي يك فض اي آموزش ي مطرح شده است و شامل استاندارد ها ي او لي ه
محيطي و كالبد ي اين فضاهاست و در هفتم ين فصل فهرست فض اهاي مورد ن ياز مدرسه ابتد ايي ارائه شده كه
ما حصل فصول قبل ‐ استاندارد ها ي او ليه مح يطي و كالبد ي و ن يازهاي آموزشي بامبحث تكنولوژ ي آموزش ي و
رعايت مبحث روانشناسي كودك و ادراك او از فضاي مصنوع ‐ است و كلية ويژگيهاي فضاها اعم از
(عملكردي,كالبدي,تجهيزات,و مب لمان و ...) بر اساس تع اريف ارائه شده از آن فضا ها ,كام ً لا تشر يح گرد يده است .
نمونه ه اي مشابه باتوجه به گو يا بودن برا ي تفه يم بهتر اصول و مبان ي در فصل هشتم گنجانده شده است و در
فصل نه احكام معماري كه ماحصل تمام پژوهش است فهرستوار و به تفصيل شرح داده شده است.
قسمت دوم پژوهش كه بخش طراحي است از فصل دهم با مباني نظر ي شكل گيري طرح پي شنهادي
آمده است . و فصل يازدهم شامل برنامه ف يزيكي آن.در فصل دوازدهم معرف ي محل پروژه كه زم يني به مساحت
17000 در شمال شهرك محلات ي است و در آن به بررس ي دسترسيها و عوارض زم ين پرداخته شده است m
وفصل س يزدهم معرف سازه طرح كه متشكل از س يستمهاي نو ين سازه ا ي ‐كابلها و سازه ها ي هوا ي فشرده
است ‐ م ي باشد از طرف ي لازم به ذكر است با توجه به ح ياط زمستا ني ش ي شه اي طرح ,كه به صورت عنصر
شاخص طرح در آمده مولف را بر آن داشت كه با تحق يق پيرامون جز ئيات اتصالات نما ش يشه فصل تكنولوژ ي و
توليد كننده ( Mero) ومرو (Novum) فن ساختمان را هر چه پر بار تر كند. لذا با مكاتبات اينتر نتي كه با شركت نووام
سازه ه اي فض ايي و اجرا كننده جزئ يات نما ش يشه از طر يق اينتر نت به عمل آمد فهرست ي از تمام ي اتصالات همراه با
ويژگيهاي هر د يتيل و ترس يم آنه ا گردآور ي و ترجمه شد كه قبل از آن در ه يچ منبع ي آورده نشده است .
تاسيات چهاردهمين و آخرين فصل پژوهش است.
اسكيسها نقشه ها و پوستر هاي طرح نيز در پايان آورده شده است.